De Afrikaanse verzameling van Gottlob Krause uit 1888
Het werk van negentiende-eeuwse ontdekkingsreizigers en onderzoekers werd niet
altijd gewaardeerd door het thuisfront. Gottlob Krause (1850-1923) maakte zich als fel tegenstander van kolonialisme en slavenhandel gehaat bij de Duitse staat in haar pogingen om koloniaal gebied te veroveren in Afrika.
Zijn eerste avontuur beleefde Krause in 1868 als hondenverzorger in het gevolg van de Nederlandse reizigster en fotografe Alexandrine Tinne op weg naar het gebied van de Toeareg. De hond ging dood en Krause werd ontslagen. Dat was een geluk bij een ongeluk, want kort daarna werd Tinne en een groot deel van haar gevolg vermoord door de Toeareg.
Krause was ook taalkundige. Hij werd door de Duitse regering uitgezonden op expeditie naar Afrika. Zijn opdracht was om taal- en volkenkundig onderzoek te doen in een deel van West-Afrika, dat nog ‘vrij’ was van koloniale overheersing.
In feite werd Krause zonder dat hij het wist gebruikt om de Duitse kolonisatie van dit gebied voor te bereiden. Toen hij achter de werkelijke bedoelingen van zijn uitzending kwam, weigerde hij verder alle medewerking. In 1888 ging hij op eigen gelegenheid naar Salaga, gelegen in het vrije deel van Togo, om de talen verder te bestuderen en etnografische voorwerpen te verzamelen.
In Duitsland had men inmiddels zo genoeg van zijn artikelen in de pers over Duits wangedrag en slavenhandel in Afrika, dat de overheid hem op allerlei manieren ging tegenwerken en zelfs een poging deed om hem te laten vergiftigen.
Het spreekt vanzelf dat Krause zijn grote collectie voorwerpen niet aan een Duits museum aanbood. In 1889 kocht het volkenkundig museum in Leiden zijn West-Afrika-collectie aan. Krause had veel van zijn objecten op de markt van Salaga gekocht, waaronder een aantal eetbare producten.
In de collectie bevinden zich nog twintig flessen met onder andere bonen, rijstsoorten, gedroogde groenten, vruchten en meel. De bederfelijke waar is na bijna 120 jaar zwart uitgeslagen en heeft onherkenbare vormen aangenomen, maar de rijst en bonen zijn nog steeds als zodanig identificeerbaar.
